SERTİFİKA MÜRACAATI EĞİTİM AKADEMİSİ MERAK ETTİKLERİNİZ
KURUMSAL

BELGELENDİRME
 
KURULLARIMIZ
 
İSTATİSTİKLER
Aktif Ziyaretçi 1 Kişi

Bugün 251 Kişi

Toplam Ziyaret 1.210.440  Kişi
 

"Okuyup Öğrenmek , Cehalet akıntısına karşı kürek çekmektir." S.ALIÇ

  KÜLTÜR KÖŞESİ MAKALELERİ 
   
Yazar Ünvanı Prof.Dr.İlahiyatçı
Yazar Faruk BEŞER
 
 
 
Makale Tarihi :  31.12.2014
Neden Kader Meselesi?..
Kader meselesini niçin dert ediniyoruz? Şunun için:
 
Halk arasında kader deyince tam bir Cebrî anlayış hâkim. Maden faciası olur, bu kader değildir, diye bağırırlar. Deprem olur, buna kader diyemezsiniz derler. Adamın evi yanar, bunu nasıl kader görürsünüz diye feryat eder. Hatta bu kabil ezberleri İslam’ı bilmesi gerekenler bile dillendirir. Türküler ve şarkılar kadere isyan dolu.
 
Hal böyle olunca bu Cebrî kader anlayışı bizleri, olup bitenlere cevap bulamaz hale getirdiği için biz de, işin en başında olduğu gibi, Mutezile ya da Kaderiye gibi düşünmeye başlar, insanın kendi yapıp ettikleri kader değildir, herkes kendi fiilini kendi yaratır anlamına gelen laflar söyleriz.
 
İşin aslı şu: Bazı Emevî halifeleri yaptıkları zulmü masum göstermek için, ne yapalım Allah’ın takdiri böyleymiş, yani kader böyle olmasaydı biz böyle yapmazdık. Artık buna boyun eğmek zorundasınız gibi savunmalarda bulununca, biriler de buna tepki göstermişler. Bu yaptıklarınızı kader diye masum gösteremezsiniz, insan yaptıklarını kendisi yapar, Allah insanın fiillerine karışmaz, bunları siz kendiniz yapıyorsunuz diyerek onların iddialarının öbür ucu olan Kaderiyye fikrini oluşturmuşlar. Sonra bu görüş Mutezile olarak sürmüş.
Nihayet ifrat ve tefritten, kısaca tepkisel olmaktan uzak bir kafayla düşünülünce kader konusunda asıl olan orta yol belirlenmiş. Böylece farklı kader anlayışları ana hatlarıyla şunlar olmuş:
 
Cebriyye: İnsan kaderine mahkûmdur, kaderde ne varsa o olur, insanın yapıp ettiklerinde iradesinin bir değeri yoktur. Her şey Allah öyle takdir ettiği için öyle olur. Kimse Allah’ın takdir ettiğinin dışına çıkamaz. 
 
Bu görüşe tepki olarak çıkan Kaderiyye ya da Mutezile: İnsan, iradesinde sonuna kadar özgürdür, neyi dilerse onu yapar. Allah insanın eylemlerine karışmaz, insan kendi fiilini kendi yaratır, onun fiilleri önceden yazılmış bir kaderin sonucu değildir. Yapıp ettiklerini insan kendisi yaratır.
 
Etki ve tepkiden uzak orta yol, Ehlisünnet çizgisi: Kader olmuş ve olacak olan her şeyin Ezelde Allah tarafından bilinip, mahiyetini bizim bilmediğimiz bir kitapta, yine mahiyetini bilmediğimiz bir şekilde yazılmış olmasıdır. Olan her şey kaderdir ve onun öyle olacağını Allah biliyordu. Ama Allah bildiği için öyle olmadı, öyle olacağı için Allah bildi. Bununla birlikte insan kendi fiillerinin pek çoğunda hürdür, dilediğini seçmekte serbesttir. Sonuçta kader onun seçip yaptığı şeydir. Allah bunu önceden biliyordu ve bu O’nun mahfuz kitabında yazılı idi. Ama o bu fiilleri Allah yazdığı için öyle yapmadı, kendi öyle istediği için öyle yaptı. Dolayısıyla insan özgür iradesiyle yaptığı her şeyden sorumludur. İradesini, arabayı hızlı sürmekte kullandıysa bunun sonucuna katlanır.  Madende tedbirini almadıysa cezasını çeker. Evini sağlam yapma imkân ve iradesine sahipken sağlam yapmazsa küçük bir depremde yıkılır, sağlam yaparsa yıkılmaz.
Bu görüşte olan Ehlisünnet birinci görüşe, yani Cebriyye’ye itiraz olarak derler ki, İslam’da esas olan sorumluluktur. İnsan yaptıklarını kendi özgür iradesiyle seçip yapamıyorsa onu sorumlu tutmak abes olur. Böyle bir şey Allah’a yakışmaz. İnsanı hem zorla suya sokup, hem de niçin ıslandın diye cezalandırmak olmaz. Sonra biz pek çok işimizi yapıp yapmamakta serbest olduğumuzu kendimiz deneyebiliriz. Mesela iki ihtimalle karşı karşıya olan birisi, onu değil de bunu seçiyorum dediğinde ona, sen bunu mecbur olduğun için seçtin dense, o halde öbürünü seçiyorum diyebilir.
 
İkinci görüşe, yani Mutezile’ye de cevap olarak derler ki, kul kendi fiillerini kendi yaratmış olsa o zaman Allah’tan başka da yaratıcılar olmuş olur. Oysa ayette açıkça söylendiği gibi, “Allah her şeyin yaratıcısıdır”. Kulun iradesi Allah’ın iradesinden tamamen bağımsız olsa bu da, “Allah dilemeden siz dileyemezsiniz” ayetine aykırı olur. O halde kul Allah’ın dilemesine bağlı olarak dileyebilmeli, iradesinde özgür olmalı, ama sonucu yaratanın Allah olduğu bilinmelidir.
Evet, İslam’ın ana damarını oluşturan Ehlisünnetin kader anlayışı işte budur. Ancak bunun da anlaşılması zor tarafları vardır, mesela: Nasıl olur da hem her şeyi Allah önceden yazmış bulunur, hem de kul fiillerinde özgür iradeye sahip ve onları yapıp yapmamakta serbest olabilir? Kulun dilemesi Allah’ın dilemesine bağlı ise kul nasıl özgür olabilir. İşte meselenin püf noktası da burasıdır. Onu da anlatmayı deneyeceğiz inşallah. 
First Page Next Page 1 Previous Page Last Page Sayfa 1 / 1 -- Listelenen Sayfa Sayısı 1
 Prof.Dr.İlahiyatçı
 Hayreddin KARAMAN
 Gelin şu zekâtı bir düzene koyalım! ...
............................................
 Prof.Dr.İlahiyatçı
 Faruk BEŞER
 Özürlüler ve Allah’ın Adaleti meselesi ...
............................................
 Araştırmacı-Yazar
 Hüseyin BÜLBÜL
 Müslüman demokrasiye razı olur mu sahip çı ...
............................................
 Araştırmacı-Yazar
 Harun GÖRMÜŞ
 Eskiden ve Şimdi ...
............................................
 Araştırmacı-Yazar
 Haydar ÖZTÜRK
 Müslümanlarda Akıl Tutulması ...
............................................
 Araştırmacı-Yazar
 OSMAN COŞKUN
 Söylemler İddia, Eylemler İse İspattır ...
............................................
 Araştırmacı-Yazar
 Muhammed CELİL
 Allah'tan Kimler Korkar ? ...
............................................
 Üni. Öğretim Üyesi
 Dr.Cahit KARAALP
 Tarihin Son Sayfası ...
............................................
 Araştırmacı-Yazar
 Abdülaziz KIRANŞAL
 İyi bir çocuk yetiştirmek isteyen anne-bab ...
............................................
 Aile Danışmanı
 Asiye TÜRKAN
 De ki; Yeryüzünü Dolaşın.. ...
............................................
 Yönetim Kurulu Başk.
 Selahaddin ALIÇ
 Ramazan ve Duyarlı Müslüman.. ...
............................................
 

Enerji içeceklerinin fazla tüketimi çocuklar için tehlike kaynağı
26.02.2022

Bilim insanlarından "kahve" araştırması: Ömrü uzatıyor
25.02.2022

Nadir görülen genetik bir hastalık: Progeria
23.02.2022

Ölüm anında insan beyninde neler oluyor?
23.02.2022

Antibiyotikler Tedavi Özelliğini Kaybediyor
22.02.2022

Gereksiz Aspirin Mide ve Beyin Kanamsı Nedeni
20.02.2022

Her 100 Kişiden Birinde Çölyak var.
20.02.2022

Çocukları Bekleyen Büyük Tehlike.
19.02.2022

Cilt Kreminde Civa Çıktı.
18.02.2022

Skandal ! Hamburgerde İnsan ve Fare DNA'sı bulundu.
15.02.2022

Tüm Haberler
Mail adresinizi ekleyin yeni faaliyetlerimizden anında haberdar olun.
  Kuruluş 2010 : Selahaddin ALIÇ Copyright © 2010-2021 Hedem Helal Denetim ve Sertifikalandırma Merkezi
Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu, kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir. İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.