?Ülkemizde ve yurt dışındaki helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarına akreditasyon
hizmeti sunmak için cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan Helal Akreditasyon
Kurumu (HAK) Ticaret Bakanlığına bağlı olarak helal akreditasyonla ilgili kuralları,
tedbirleri belirlemeyi ve uygulama görevini üstlenmişti. Böylece Türkiye’de
helal akreditasyon hizmeti sunma yetkisine sahip tek kurum olmuş oldu.. HAK,
uluslararası ve bölgesel akreditasyon birlikleri ve örgütleri nezdinde Türkiye’yi temsil
edecek, bunlara üye olacak, yönetimlerinde görev alarak bu kuruluşların merkezi
olarak hizmet verecek. HAK, akreditasyon kuruluşları ve akreditasyon kuruluşu
bulunmayan ülkelerdeki helal akreditasyonla ilgili birimlerle ilişkiler kuracak ve iş
birliğinde bulunacak. Helal Akreditasyon Kurumu’nun görevlerini, işleyişini, helal
uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite edecek, bu kuruluşların ulusal ve
uluslararası standartlara göre faaliyette bulunmalarını, düzenledikleri belgelerin ulusal
ve uluslararası alanda kabulünü sağlamaktır.
Türkiye’de helal belgesini düzenleyecek
kuruluşları denetleyen ve akredite eden tek yetkili kurum, Helal Akreditasyon Kurumu
olacak. İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) bünyesinde dünya
genelinde yaygın olan helal ürün standartlarının ve bu alanda devletlerarası
akreditasyona dayanan güvenilir bir belgelendirme sisteminin tesisine yönelik
çalışmalar gerçekleştirmektir. Helal belgelendirme kuruluşlarının akreditasyonu
suretiyle bu kuruluşların düzenledikleri belgelere güven temin edilmesi ve helal
belgelerinin karşılıklı tanınmasına zemin oluşturması açısından helal akreditasyon
sisteminin kurumsallaşması ve etkin kılınması büyük önem arz ediyor.
Bu çerçevede SMIIC bünyesinde ortak bir helal akreditasyon ve belgelendirme sisteminin
kurulmasına yönelik çalışmalarda mesafe alınmasına karşın SMIIC akreditasyon
sistemi henüz işlevsel hale getirilemedi. Bu alanda yaşanan gecikmeler alternatif
oluşumların her geçen gün zemin kazanmasına ve ülkemizin bu alandaki etkinliğinin
azalmasına neden oluyor. Bu nedenle ülkemizde helal akreditasyon konusunda
faaliyette bulunmak, gerek SMIIC gerekse diğer uluslararası platformlarda helal
akreditasyon konusunda ülkemizi temsil etmek ve yürütülen çalışmaların öncülüğünü
üstlenmek üzere, ülkemizde müstakil bir helal akreditasyon kurumunun
mevcudiyetine ihtiyaç olduğu için kurulmuştur.Ülkelerin standardizasyon,
belgelendirme ve deney pratikleri arasındaki farklılıkların, ticaretin önündeki dolaylı
teknik engelleri oluşturduğu malum. Bu anlamda, uluslararası veya bölgesel bir
kuruluşun çatısı altında yürütülen standartları ve uygunluk değerlendirme
prosedürlerini uyumlaştırma çalışmaları da büyük önem taşıyor.
Bu çalışmalar sonucunda bir yandan ilgili devletlerde, ticareti olumsuz etkilemesi muhtemel
faktörler bertaraf edilirken, diğer yandan gelişen tüketici hakları bağlamında yeni
norm ve standartlar benimseniyor. Bu norm ve standartlar kapsamında dünyada
yaşayan yaklaşık 1,8 milyar Müslüman nüfusun başta gıda olmak üzere tekstil,
eczacılık ürünleri, kozmetik ve hizmetler gibi sektörel olarak çok geniş bir alanda helal
ürün ve belgelendirmesine ilişkin ilgi ve talebi giderek artıyor. Hatta, ürünlerin
üreticiden tüketiciye kadar olan her aşamasında “sağlık, hijyen ve kalite” arayışı
artıyor ve Müslümanların yanı sıra gayrimüslimlerin de helal ürünlere talebinde artış
görünüyor.
Müslümanların gıda ürünleri harcamaları yaklaşık 1,17 trilyon dolara tekabül ediyor.
Helal belgesine sahip gıda ürünlerinin pazar hacmi ise 415 milyar dolar seviyesinde.
Gıda, tekstil, eczacılık ürünleri, kozmetik gibi ürünler ile turizm ve seyahat gibi hizmet
sektörleri için Müslümanların yaptığı harcamanın 1,9 trilyon doları bulduğu
düşünüldüğünde, ürün ve hizmetlere finans sektörünün eklenmesiyle, helal
ekonomisinin küresel bazda 3,9 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştığını söyleyebiliriz.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) verilerine göre dünya
ticaretinin 2016 yılında ve 32 trilyon dolara ulaştığı düşünüldüğünde, dünya
ticaretinin yüzde 12’sini oluşturan helal ekonomisi oldukça önemli bir büyüklüğe
sahip. Hâlihazırda, dünyadaki helal ürün ticaretinin yüzde 80’i Müslüman olmayan
ülkeler tarafından gerçekleştiriliyor. Batıda en büyük helal ürün tedarikçileri arasında
ABD, Kanada, Brezilya, Yeni Zelanda ve Avustralya yer alıyor. Doğuda ise Tayland,
Malezya, Endonezya ve Hindistan öne çıkan ülkeler. Bu alanda önemli bir sorun, helal
belgelendirmesi alanında Müslüman ülkeler arasında ortak bir dil oluşturulamaması,
özellikle farklı helal standartlarının ve belgelendirme sistemlerinin uluslararası ticaret
üzerinde yarattığı engellerin giderek belirginleşmesi olarak ortaya çıkıyor. İslam
İşbirliği Teşkilatı (İİT) çatısı altında merkezi İstanbul’da olmak üzere kurulan ve üye
sayısı 36’ya ulaşan İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü, bu alandaki en
önemli inisiyatiflerden birisi.
Helal Akreditasyon Kurumu, hem yurt içindeki hem de yurtdışındaki kuruluşları
akredite edecek. HAK’ın en temel amacı, ülkemizde ve yurt dışında yerleşik helal
uygunluk değerlendirme kuruluşlarına helal akreditasyon hizmeti sunmak. Helal
Akreditasyon Kurumu, gerek SMIIC gerekse diğer uluslararası platformlarda helal
akreditasyon konusunda ülkemizi temsil edecek ve inancım odur ki, çok önemli
çalışmalara imza atacak. Bu nedenle faaliyetlerine acilen hız vermesi ve ülkemiz
genelinde helal denetim ve sertifikalandırma işini hakkıyla yapacak kuruluşlara yetki
verilmesini ,halen malaysia ya bağlı olarak çalışan kurumların bir an önce kendi
ülkemizin akradisyonuna bağlı olarak çalışmak en büyük arzumuzdur. Bu nedenle
yetki ve görevlendirmelerin acilen yapılmasını yetkililerden beklemekteyiz.
|